حل مسئله
![](https://drmajidi.org/wp-content/uploads/2023/12/34.jpg)
حل مسئله
گاهی اوقات، فقط کنار آمدن با مسائل و مشکلات کافی نیست بلکه باید آنها را حل کنیم.
اکثر مردم هر روز درگیر حل مسئله میشوند. برای بسیاری از تصمیمات کوچکی که باید به صورت روزانه گرفته شوند که به طور خودکار اتفاق میافتد.
حل مسئله عمل تعریف یک مشکل است. تعیین علت مشکل؛ شناسایی، اولویتبندی و انتخاب گزینههای جایگزین برای راهحل؛ و پیاده سازی یک راه حل.
به عنوان مثال، هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه الان بیدار شوید یا 10 دقیقه بیشتر بخوابید، انتخاب های احتمالی و خطرات و مزایای نسبی اطاعت از ساعت زنگ دار یا دیرتر خوابیدن به طور خودکار به ذهن خطور میکند.
مشکلات بزرگتر به روشی مشابه مورد بررسی قرار میگیرند. به عنوان مثال: «من پروژهای دارم که باید تا پایان هفته انجام شوند. چطور میخواهم آن را به موقع انجام دهم؟»
افرادی که میتوانند مشکلات را تعریف کنند، گزینهها را در نظر بگیرند، انتخاب کنند و یک برنامه را اجرا کنند، تمام مهارتهای اساسی مورد نیاز برای حل موثر مسئله را دارند.
گاهی اوقات پیروی از یک روش گام به گام برای تعریف مشکلات، ایجاد راهحل و اجرای راهحلها میتواند باعث شود که روند حل مسئله آسانتر به نظر برسد.
فرآیند حل مسئله
یافتن راهحل مناسب برای مسائل را میتوان با پیروی از فرآیند شش مرحلهای
حل مسئله که در زیر بیان شده است، انجام داد.
مدل حل مسئله شش مرحلهای
مدلهای حل مسئله برای مقابله با بسیاری از چالشهایی که در محل کار به وجود میآیند استفاده میشود. در حالی که بسیاری از مردم به طور خودکار و بدون تصمیم گیری مسائلشان را حل میکنند، طیف وسیعی از رویکردهای مختلف وجود دارد که می تواند برای یافتن راه حل مورد استفاده قرار گیرد.
چالشهای پیچیده برای تیمها، گروههای کاری و حتی مسائل فردی، معمولاً با استفاده از یک رویکرد مشترک، مشارکتی و سیستماتیک برای حل مسئله، سریعتر حل میشوند.
مزایای حل مسئله شش مرحلهای
- روش شش مرحلهای یک روش متمرکز برای گروه حل مسئله فراهم میکند.
- سازگاری را تضمین میکند، زیرا همه روش مورد استفاده را درک میکنند.
- با استفاده از دادهها، به حذف سوگیریها و پیش فرضها کمک میکند و منجر به عینیت بیشتر میشود.
- به حذف اختلافات کمک میکند و کار مشترک را تشویق میکند.
- از واگرایی گروههای حل مسئله به مشکلات مختلف جلوگیری میکند.
- همچنین به گروههای حل مسئله کمک میکند تا به اجماع برسند.
- این سردرگمی ناشی از استفاده از تکنیکهای مختلف حل مسئله در مورد یک موضوع را از بین میبرد.
- فرآیند تصمیم گیری را آسانتر میکند.
- راه حلی قابل توجیه ارائه میدهد.
تمام شش مرحله به ترتیب دنبال میشوند، به عنوان یک چرخه، که با «1. مشکل را شناسایی کنید.» شروع میشود، هر مرحله باید قبل از رفتن به مرحله بعدی تکمیل شود.
مراحل قابل تکرار هستند. در هر مرحله گروه میتواند به مرحله قبلی بازگردد و از آنجا ادامه دهد. به عنوان مثال، هنگامی که مشکل واقعی شناسایی شد با استفاده از «2. علت(های) ریشهای مشکل را تعیین کنید» گروه ممکن است برای تعریف مجدد مشکل به مرحله اول بازگردد.
مراحل:
- تعریف مسئله
- علت(های) ریشهای مشکل را تعیین کنید
- راه حلهای جایگزین را توسعه دهید
- یک راه حل را انتخاب کنید
- راه حل را اجرا کنید
- نتیجه را ارزیابی کنید
مرحله اول: مشکل را تعریف کنید
مرحله اول در مورد تشخیص و تعریف مشکل است.
هنگامی که گروه درک واضحی از مسئله پیدا کرد، علائم گستردهتر را بررسی میکنند تا پیامدهای مشکل را کشف کنند.
در این مرحله گروهها از تکنیکهایی مانند:
- طوفان فکری
- مصاحبه
- تهیه پرسشنامه
و… استفاده میکنند
با ادامه این مرحله، گروه حل مسئله دائماً در تعریف مشکل تجدید نظر میکند.
همانطور که علائم بیشتری پیدا میشود، روشن میشود که مشکل واقعی چیست.
مرحله دوم: علت(های) ریشهای مشکل را تعیین کنید
هنگامی که همه علائم پیدا و مشکل تشخیص داده شد و تعریف اولیه مورد توافق قرار گرفت، گروه حل مسئله شروع به بررسی آنچه باعث ایجاد مشکل شده است میکند.
در این مرحله تیم حل مسئله از ابزارهایی مانند:
- نمودارهای استخوان ماهی
- تجزیه و تحلیل پارتو
- نمودارهای میل
این تکنیکها به جمعآوری اطلاعات به روشی ساختار یافته کمک میکنند و بر دلایل اصلی مشکل تمرکز میشوند.
در این مرحله، گروه ممکن است برای بازنگری در تعریف مشکل به مرحله یک بازگردد.
مرحله سوم: ایجاد راه حلهای جایگزین
حل تحلیلی و خلاقانه مسئله چسبیدن به یک راه حل نیست بلکه ایجاد راه حلهای متنوع است. اغلب واضحترین پاسخ موثرترین راه حل برای مشکل نیست.
در این مرحله تمرکز گروه حل مسئله بر روی موارد زیر است:
- یافتن راه حلهای موجود، مهم نیست که چقدر عجیب و غریب به نظر میرسند.
- توجه به اینکه هر راه حل چگونه با علت اصلی و علائم مسئله ارتباط دارد.
- تصمیم گیری در مورد اینکه آیا میتوان راه حلهای مختلف را با هم ادغام کرد تا پاسخ بهتری به مشکل بدهد.
در این مرحله، یافتن یک راه حل مناسب مدنظر نیست، بلکه حذف گزینههایی است که در مقابله با علائم و علت اصلی مؤثر نیستند.
مرحله چهارم: یک راه حل را انتخاب کنید
در مرحله چهارم، گروهها تمام راهحلهای بالقوه انتخاب شده را ارزیابی کرده و آن را به یک راه حل محدود میکنند.
در این مرحله دو سوال کلیدی پرسیده میشود:
- کدام راه حل عملیتر است؟
- کدام راه حل مورد علاقه کسانی است که آن را اجرا و استفاده میکنند؟
راه حلها را با موارد زیر برسی کنید تا به گزینه مطلوب نزدیک شوید:
- آیا میتوان آن را در یک بازه زمانی قابل قبول اجرا کرد؟
- آیا مقرون به صرفه، قابل اعتماد و واقع بینانه است؟
- آیا استفاده از منابع موثرتر خواهد بود؟
- آیا میتوان با شرایط در حال تکامل و تغییر سازگار شد؟
- خطرات آن قابل مدیریت است؟
پذیرش توسط افرادی که از راه حل استفاده و اجرا میکنند، کلید موفقیت است.
اینجاست که مراحل قبلی وارد عمل میشود. برای کاربران و مجریان، یک راه حل ممکن است بسیار رادیکال، پیچیده یا غیر واقعی به نظر برسد. دو مرحله قبلی به توجیه انتخابهای انجام شده توسط گروه حل مسئله کمک میکند و یک سری راه حلهای مختلف و قابل اجرا برای کاربران و مجریان ارائه میدهد تا بتوانند از بین آنها بحث و انتخاب کنند.
مرحله پنجم: راه حل را اجرا کنید
هنگامی که راه حل انتخاب شد، برنامهریزی اولیه پروژه شروع میشود و باید این موارد را مشخص کنید:
- مدیر پروژه.
- چه شخص دیگری باید برای اجرای راه حل مشارکت داشته باشد؟
- چه زمانی پروژه شروع خواهد شد؟
- نقاط عطف کلیدی
- قبل از اجرای راه حل چه اقداماتی باید انجام شود؟
- در حین اجرای راه حل چه اقداماتی باید انجام شود؟
- چرا این اقدامات لازم است؟
گروه ممکن است از ابزارهایی مانند نمودار گانت، جدول زمانی یا قاب گزارش استفاده کند. بین مراحل پنج و در طول مرحله شش، اجرای عملیاتی/فنی راه حل انتخابی انجام میشود.
مرحله ششم: نتیجه را ارزیابی کنید
اجرای پروژه اکنون باید توسط گروه نظارت شود تا اطمینان حاصل شود که توصیههای آنها رعایت میشود. نظارت شامل بررسی:
- آیا نقاط عطف برآورده شده است؟
- هزینهها در نظر گرفته شده است؟
- کارهای لازم انجام شده است؟
بسیاری از گروههای کاری مرحله شش را نادیده میگیرند زیرا معتقدند خود پروژه مسائل فوق را پوشش میدهد، اما همین بیتوجهیها اغلب منجر به دستنیافتن به نتیجه مطلوب میشود.
گروههای مؤثر مکانیسمهای بازخوردی را تعیین میکنند تا تشخیص دهند که آیا پروژه از مسیر خود خارج میشود یا خیر. آنها همچنین اطمینان حاصل میکنند که پروژه مشکلات جدیدی ایجاد نمیکند. این مرحله متکی بر موارد زیر است:
- جمع آوری دادهها
- مکانیسمهای گزارشدهی دقیق و تعریف شده
- دریافت بهروز رسانیهای منظم از مدیر پروژه
- به چالش کشیدن پیشرفت و اقدامات در صورت لزوم
در مرحله شش، با ظهور نتایج پروژه، ارزیابی به گروه کمک میکند تا تصمیم بگیرد که آیا باید به مرحله قبلی بازگردد یا به اجرا ادامه دهد. هنگامی که راه حل مشخص شد، گروه حل مسئله باید به نظارت بر پیشرفت راه حل(ها) ادامه دهد و آماده باشد تا در صورت نیاز، فرآیند شش مرحله ای را دوباره آغاز کند.
به طور کلی، روش شش مرحلهای یک راه ساده و قابل اعتماد برای حل یک مسئله است. استفاده از یک رویکرد خلاقانه و تحلیلی برای حل مسئله یک فرآیند بصری و قابل اعتماد است.
دیدگاهتان را بنویسید